Het zoekende huis #5

Onnen, Groningen

Rene Harmanni
Haiko Meijer
particulier

De zoekende huizen van Onix NL zijn huizen die hun grenzen verkennen binnen/buiten de contouren van een bestaande boerderij. Deze grenzen kunnen ruimtelijk zijn maar ook de betekenis van wonen/werken/ontspannen worden verkend. Tevens is het goed mogelijk een fasering van realisatie in te bouwen waarbij de mate van zelfbouw kan worden bepaald.

De zoekende huizen gaan in op de door ons geconstateerde ‘traditie’ dat boerderijen in de loop van de tijd naast uitbreidingen ook vele mogelijkheden van inbreidingen kennen. Dat begon misschien wel met de knecht die dicht bij de koeien wilde blijven slapen. Na functieverandering van boerderij naar woonhuis zijn er veel voorbeelden van het gebruik van de lege schuur als onderdeel van het wonen. Juist de combinatie halfklimaat/klimaat (duurzaam wonen) en de ervaring van de monumentale ruimte van het interieur van de schuur samen met het karakter van de gebinten levert een mooie context op voor het zoeken van het huis. De ruimte wordt deels gevuld, deels leeg gelaten. Deze zoektocht verschilt per boerderij, gerelateerd aan het type boerderij, de staat waarin zij verkeert, de wensen van de nieuwe bewoners. De schuur is in deze zoektocht een functionele ruimte met karakter die uitdaagt tot ander gebruik.

Aan de rand van Onnen staat een boerderij met een aantal schuren met uitzicht op de weilanden vanaf het erf. Het voorhuis is nog in goede staat, de schuur is in middelmatige staat. De nieuwe eigenaars hebben het gekocht juist vanwege het uitzicht maar het voorhuis heeft dat uitzicht niet, de boerderij staat met de schuurkant naar het land.

Het voorhuis blijft intact en de hoofdentree blijft hoofdentree – alleen: het huis staat achter in de schuur! Je belt nog steeds aan bij de voordeur en loopt dan door het voorhuis over de deel naar het huis. Familie en bekenden bellen niet aan en gaan via de baanderdeuren en de voor/achterdeur van het nieuwe huis naar binnen. Het voorhuis is nu een zomerverblijf. Waarom zou je in je woning alles te allen tijde verwarmen? Het voorhuis  is de opkamer van het nieuwe huis. De woning bestaat uit een aantal volumes die onder weer een ander volume staan: de boerderij.

De achtergevel wordt er letterlijk uitgehaald: hij ligt straks plat op de grond als terras. Aan de zijkant snijden we een hap uit de muur en ook die valt voorover op het erf. Nu heb je het gewenst uitzicht maar nog geen zonlicht. Er worden daarom twee incisies in het dak gemaakt en die zorgen ’s ochtends en ’s avonds voor zonlicht in het huis. Nu kijk je met de zon in de rug naar het landschap.

De woning ligt over de gehele breedte in de schuur maar is wel losgedetailleerd van de schuur. Naast de boerderij ligt een tweede schuur, die hebben we op de grens met de boerderijschuur opengeknipt en er een atelier in geplaatst. Dat atelier zet zich via een trap voort op de zolder van het volume in de eerste schuur.

De ruimte onder de kap in de buitenruimte is bekleed met pallethout. Twee kolommen van de gebintenstructuur staan buiten, net voor de nieuwe gevel van het huis.

Eigenlijk is het een paraplu, ook energetisch gezien. Het nieuwe hoofdvolume is asymmetrisch: de woonkeuken heeft een puntdak, de woonkamer niet. Dit heeft gevolgen voor het binnenklimaat: op een warme zomerochtend zoek je de koele noordkant van je huis, die keuken, op.