Transformatie van turfcentrale
Veendam, Groningen
broedplaats voor de kunst
Koen Looman
Haiko Meijer
Gemeente Veendam
In Veendam hebben we een oude turfgestookte electriciteitscentrale low-profile opgeknapt en ingevuld met een nieuwe functie. De oude turfcentrale behoort tot het industrieel erfgoed van Veendam. De centrale heeft nu een nieuwe functie gekregen als plek voor kunstenaars en wordt gevuld door meerdere ateliers.
De ateliers staan als houten gebouw los in de ruimte. Ze nemen ruimte in, maar bieden ook nieuwe halfklimaat-ruimte. Deze halfklimaat-ruimte is zolder, plein en balkon in de oude centrale. Als gebouw in een gebouw biedt het een verscheidenheid aan ruimtes die door kunstenaars kunnen worden gebruikt. De verwarmde ateliers hebben zicht op de oude muren en ramen van de turfcentrale. Indirect licht van de oude ramen en indirect zicht door diezelfde ramen bieden tezamen met het houten interieur van de ateliers en de tussenruimten een specifiek en authentiek karakter voor de nieuwe ‘kunstenaarsbroedplaats”. De lichte houtconstructie staat op de vloer waar vroeger machines van de Turfcentrale hebben gestaan. Door vormgeving, detaillering en materiaalkeuze bereiken we een industrieel, artistiek, ruig en schuurachtig karakter. Dit tevens informele karakter stimuleert een eigenwijs veranderlijk gebruik van de ruimte.
Volledig onbehandeld hout, metalen glasklemmen, hergebruik van steigerplanken en neutrale multiplex platen bepalen de sfeer van de ruimten. De houten hoofdconstructie maakt het mogelijk in de toekomst eenvoudig “door te timmeren”.
We hebben de kubusschuur ontworpen als een ‘functionele ruimte met karakter die uitdaagt tot ander gebruik’. In Veendam hebben we samen met de gemeente de eerste kubusschuur gerealiseerd. Een lokale aannemer uit Kielwindeweer heeft deze met leerlingen van een leerlingenwerkplaats gebouwd. Het plan is ontwikkeld voor de Veenkolonieën als low-budget ruimte voor pioniers. Naast opslagruimte voor materiaal kan hij ook als werk- c.q. woonruimte worden ingericht. De kubus kan in verschillende uitvoeringen worden toegepast. Volledig uitgewerkt als ‘atelier’ of volledig uitgekleed als casco, waarna de pioniers het geheel zelf kunnen afbouwen. De kubus bij de turfcentrale biedt nu plaats aan de kunstuitleen.
