nieuw park, stationsgebied, stationsgebouw en passerelle
LAOS Landschapsarchitectuur en stedebouw ism Onix NL
Allart Vogelzang
Provincie Friesland
Opgave
Sinds de realisatie van de Centrale As is de Runwei niet langer nodig als doorgaande provinciale weg door Friesland. Bij Feanwâlden doet zich de kans voor het dorp weer aan het spoor te leggen en het station in het dorp op te nemen. De Runwei kan vervangen worden door een weg langs het spoor met een veel lagere verkeerscapaciteit. Op deze manier wordt het tussengebied teruggegeven aan de bewoners: een mooie groene openbare ruimte, direct vanuit het dorp bereikbaar.
Vanaf 2017 rijden tussen Leeuwarden en Groningen geen drie maar vier treinen per uur. De huidige sneltrein zal Buitenpost als enige tussenstation blijven aandoen. De extra trein is een sneltrein die alleen in Feanwâlden zal stoppen. Beide stations hebben zo beide één keer per uur in beide richtingen een sneltrein. Het station te Feanwâlden krijgt in deze nieuwe situatie betekenis voor de wijde omgeving. Het station wordt daarom van een eenvoudig stoptrein station opgewaardeerd naar een transferium met regionale betekenis. Dit is een goede aanleiding om na te denken over een herkenbaar -aangepast of nieuw- stationsgebouw met andere en/of meerdere functies.
Ontwerpdoelen
• een aantrekkelijke, gevarieerde, nieuwe openbare ruimte maken met bijpassend programma dat primair is gericht op de wensen van de bewoners en gebruikers van het dorp;
• aansluiten bij de karakteristiek van het dorp;
• het gebied opvatten als onlosmakelijk onderdeel van het dorp;
• helder aanknopen bij recreatie in dorp en omliggend landschap;
• de geschiedenis zichtbaar en ervaarbaar maken;
• het station weer onderdeel van het dorp maken;
• de karakteristiek van Feanwâlden en het landschap van de Friese Wouden in het stationsgebouw zichtbaar maken;
• zorgen voor een soepele en veilige bereikbaarheid van het station voor reizigers van en naar Feanwâlden (zowel uit het dorp als uit de omgeving).
De opgave is vertaald naar drie schaalniveaus: landschap, dorp en station.
De beleving van het Noord-Nederlands landschap willen we versterken. Ter hoogte van Feanwâlden manifesteren zich de kenmerkende eigenschappen van het zandgebied van de Friese Wouden: coulissen van houtwallen en singels.
Op de schaal van het dorp betekent het vervallen van de Runwei – en daarmee het vervallen van de barrière die de weg vormde – het herstellen van enkele doorgesneden structuurlijnen: een hernieuwde koppeling tussen dorp en station.
Op stationsniveau gaat het om het maken van een goed functionerende overstapmachine met een hoge ruimtelijke kwaliteit die zich manifesteert als toegang naar het dorp en functioneert op basis van het principe van ‘de gedeelde ruimte’. Een onderscheidend stationsgebouw dat zijn context duidt in bijvoorbeeld materiaal of bouwstijl. Het gebouw kan een verwijzing én tegelijkertijd een letterlijke poort naar de omgeving zijn.
(niet uitgevoerd)