huisvesting, kantoren, recreatie, educatie en gezondheidszorg voor 600 bewoners
Henri van Hoeve, Marek Boekholt
Haiko Meijer
Onix NL heeft samen met Rizoem en Friso Bouwgroep Groningen een plan ontwikkeld voor het terrein aan de Energieweg waar de gemeente Groningen met het COA zeshonderd vluchtelingen wil huisvesten.
De opgave is een woonbuurtje te maken waarbij je zo min mogelijk het gevoel hebt een vluchteling te zijn en er weer ruimte komt voor het alledaagse. Huisvesting in plaats van opvang, een tijdelijke haven. Ons streven naar gastvrije architectuur wordt hier meer dan gewoonlijk uitgedaagd. Hoe kun je iets maken waar mensen niet het gevoel hebben dat ze iets moeten, maar juist iets kunnen doen, iemand kunnen zíjn?!
De locatie heeft een aantal opvallende kenmerken: er staan een aantal grote bomen op het terrein, grenzend aan het terrein bevindt zich de voetgangers- en fietsbrug naar het Suikerunieterrein, het terrein wordt voor de helft omgeven door water en van de loods die op het terrein stond is de fundering nog aanwezig. Die bomen willen we zoveel mogelijk laten staan en de bruggen vragen om een logistieke inpassing: ze maken straks duidelijk geen deel uit van de opvang. De aanwezigheid van water is potentieel gevaarlijk omdat de meeste vluchtelingen niet kunnen zwemmen: de kade maakt daarom geen deel uit van het terrein, ook omdat de gemeente deze kade nog gaat ontwikkelen. De fundering van de loods wordt hergebruikt.
Bouwsteen voor de architectuur is de Cubestee zoals we die met Rizoem en Friso hebben ontwikkeld. Dat is standaard een volume van 6x6x6 meter, optimaal geschikt voor een gezin met een of twee kinderen. Voor deze specifieke doelgroep hebben we die verder ontwikkeld, er is nu ook een zes- en een acht-bedstee versie. De centrale voorzieningen worden ook met deze houten ‘bouwstenen’ gemaakt.
We maken een woonwijkachtige situatie met de voorzieningen allemaal in het centrum, een buurtje. De kantoren en andere centrale voorzieningen zetten we op het fundament van de loods. De woningen liggen in kleinere vrije clusters als een soort hofjes rondom deze centrale kern, die een grotere maat heeft en twee bouwlagen. Recreatie vindt plaats in het gebied onder de bomen vóór op het terrein. Het is een plek voor spel en ontmoeting.
De straten worden aangelegd met stelcon platen, die worden ook gebruikt als fundering voor de units. Omdat die een vloerdikte van ca. 30 cm hebben wordt er een ‘aanlegsteiger’ aangelegd ter overbrugging van dit verschil en om de relatie tussen de units en het landschap vorm te geven.
Aan de waterkant laten we de vegetatie zoveel mogelijk intact . De kubussen staan tot aan de erfgrens en maken daardoor deel uit van de erfscheiding. Aan de waterkant wordt het een zo transparant mogelijke barrière, houten palen met netten ertussen. Het uitzicht blijft intact terwijl kinderen niet bij het water kunnen komen. Aan de niet-waterkant maken we juist een dicht hek, dat wordt een planken schutting, zodat je het bedrijventerrein niet ziet.