Michaëlschool

Leeuwarden, Friesland

Vrije school
Wouter Stoer, Karlijn Toebast en René Harmanni
Alex van de Beld, Allart Vogelzang
Stichting Vrije Scholen Athena te Deventer

Voor de vrijeschool in de wijk Huizum West te Leeuwarden hebben wij een compact gebouw ontworpen met een organiserend midden: het hart.

Lichtinval vormt een belangrijke component. Vanuit de antroposofische leer, die ten grondslag ligt aan de onderwijsvisie van de school, is er gewerkt met de metafoor van een natuurlijke spons. Deze legt een brug naar een organische architectuur waarin niet wordt verwezen naar het klassieke antroposofische vormgebruik, maar waarin wordt gezocht naar nieuwe wegen.

Bij het ontwerp van het gebouw wordt gerefereerd aan de aaneengeschakelde holtes die de verschijningsvorm van de spons kenmerken. De spons staat symbool voor de ruimtelijke organisatie van het gebouw, waar het ‘tussen’ een belangrijk thema is. In het gebouwontwerp grijpen verkeers- en verblijfsruimten op een bijzondere manier in elkaar waardoor nieuwe gebruiksmogelijkheden en -kansen ontstaan. Bovendien kan daglicht tot in het hart van het gebouw doordringen.

Voor de plattegronden van de vrijeschool hebben het pentagram en de kavelgrenzen als basis gediend. De keuze voor het pentagram, of de vijfster, is gebaseerd op een symbool uit het vrije onderwijs. Een symbool van mens en universum. De contour van de school is afgeleid uit de vorm van de kavel en de omliggende bebouwing. De vijfster bestaat in dit ontwerp uit vijf organiserende en tevens constructieve lijnen die op de contour geprojecteerd zijn. Door verdraaiing en verschuiving krijgt het gevraagde programma haar plek. Doordat de vijfster naar binnen is gekeerd en de structuur zich tegelijkertijd opent naar buiten, vervagen de grenzen tussen de wijk en de school en ontstaat er een gastvrij in- en exterieur.

Het gebouw is ‘sterk’ genoeg om naast de architectonische expressie meer persoonlijke invullingen van de gebruikers op diverse plaatsen in het gebouw toe te laten. Elke groepsruimte heeft bijvoorbeeld een eigen unieke vorm, inrichting en bijzondere oriëntatie op de buitenruimte. Ook is er plaats voor kunstuitingen op de wanden in de gemeenschappelijke verblijfsgebieden.

Genomineerd voor BNA gebouw van het jaar 2011 – regio Noord.

Winnaar van de Vredeman de Vriesprijs 2012.