wacht- en werkgebouw
René Harmanni, Annemieke Meems
Haiko Meijer, Berit Ann Roos
Gemeente Langedijk
In het Noord-Hollandse dorp Langedijk heeft Karres en Brands landschapsarchitecten een nieuwe begraafplaats ontworpen. De begraafplaats ligt aan en is verlengstuk van een park, waardoor het een openbaar karakter gekregen heeft. In dit landschappelijke park hebben wij twee gebouwen ontworpen: een wachtruimte en een werkgebouw. Samenwerking tussen landschap en architectuur was een belangrijk uitgangspunt, zowel wat proces als architectuur betreft.
De toegang tot de begraafplaats wordt gevormd door een dam over een waterpartij. Deze dam is tevens het beginpunt van het ‘wachten’. In plaats van een gebouw te ontwerpen waarin gewacht kan worden op de rouwstoet, is een wachtzone ontworpen. Dam, poort, gebouw en het lager gelegen gebied aan het water vormen een reeks van wachtmomenten met ruimte voor privacy. De overkapping voor het wachten groeit uit de dam, vormt een poort, dak en grondkerende achterwand. Hier smelten landschappelijke elementen en architectuur samen. De poort heeft tevens een metaforisch karakter, wat de entree van de begraafplaats een extra lading geeft.
De wachtzone is ontworpen in beton, die met underlayment platen bekist was om een bijzondere, ruwe, structuur te krijgen. Om ruimtes te definiëren en om de overspanning van het beton te verkleinen, wordt de poort ondersteund door massief houten poorten en kolommen.
Aan de andere kant van de begraafplaats, de werkkant, is een werkgebouw ontworpen van waaruit de gemeente het park onderhoudt. Het is een houten gebouw dat zich als een wig in het groene landschap boort. De lijnen die de begraafplaats definiëren zetten zich voort in het gebouw, waardoor het gebouw ook in de plattegrond uit het landschap ontspringt. Het gras groeit tot halverwege het dakvlak. Om te voorkomen dat het gebouw beklommen wordt, zit er een verspringing in het dak. Door dit hoogteverschil valt er tevens licht in de werkhal.
De betonnen elementen voor grond en zand, en de houten bekleding van het gebouw leggen een relatie met het wachtgebouw. Het samenspel van deze twee materialen in hun puurheid levert een spanning op tussen koud en warm, hard en zacht, dood en leven.